شیر یکطرفه فولادی 2

شیر یکطرفه فولادی شیرهای یکطرفه را میتوان جزو شیرهای خودکار طبقه بندی نمود، چون اپراتور هیچ کنترلی روی آن ندارد. شیرهای یکطرفه با جریان سیال (فشارسرعتی) بطور خودکار باز شده و قطع جریان و با استفاده از نیروی جاذبه یا نیروی ناشی از برگشت جریان سیال بسته میشوند و مانع از برگشت جریان از بالا دست جریان به پایین دست جریان می گردد.
نمونه هایی از انواع این شیرها در زیر آمده است:
۱٫ شیر یکطرفه نوسانی (Swing check valve)
۲٫ شیر یکطرفه نوسانی از نوع ویفری (صفحه ای) (Swing type wafer check valve)
۳٫ شیر یکطرفه دیسکی (Disk check valve)
۴٫ شیر یکطرفه با دیسک دوتکه (Split disk check valve)
۵٫ شیر یکطرفه با دیسک وارونه (Till ting disk check valve)
۶٫ شیر یکطرفه دیافراگمی (Diaphragm check valve)
۷٫ شیر یکطرفه بالارفتنی (Lift check valve)
۸٫ شیر یکطرفه قطع کنندهای (Stop check valve)
شیر یکطرفه نوسانی (Swing Check Valve)
هنگامیکه این شیرکاملاً باز میشود سیال بدون هیچگونه مقاومتی عبور میکند و به محض افت فشار سیال، شیر بصورت خودکار مسیر را میبندد و از برگشت سیال جلوگیری میکند. ایجاد آشفتگی در جریان و افت فشار در اینگونه شیرها بسیار کم میباشد. در فرآیندهایی که در آنها ازGate Valve ها استفاده میشود به دلیل افت فشار کم در اطراف این شیرها، عموماً از شیر یکطرفه های نوسانی استفاده میگردد. شیر یکطرفه های نوسانی دارای مجرابندی میباشند که در بالای شیر به بدنه قلاب شده است. شیر یکطرفه های نوسانی عموماً در خطوط پیوسته که دارای Gate Valve می-باشد مورد استفاده قرار میگیرند. چون این شیرها جریان آزاد نسبی را از خود عبور میدهند. این شیرها برای خطوطی که سرعت سیال پائین میباشد مورد استفاده قرار میگیرند و در خطوطی که دارای جریان ضربانی میباشند نباید از این شیرها استفاده نمود. چون بطور پیوسته دیسک باز و بسته شده وکوبیده شدن آن باعث ازبین رفتن متعلقات شیرخواهد گردید. بطور کلی همانطور که بیان شد این نوع شیر یکطرفه ها برای حالتی که سیال حرکت ضربه ای داشته و یا برگشت سیال سریع باشد گزینه مناسبی نمی باشد. از آنجائیکه این شیرها دارای چندین قطعه بوده که بوسیله اتصالاتی به یکدیگر مرتبط گردیده اند لذا همین باعث گردیده که در میان سایر شیر یکطرفه ها دارای کمترین استحکام باشند. علاوه بر این در حالتیکه مجرابند حرکت نسبتاً بزرگی داشته باشد این حالت میتواند منتج به افزایش سرعت برگشت مجرابند گردیده و نیروی ضربه ای بزرگی را در حالت ناگهانی باز و بسته شدن بوجود آورد. این نوع شیر یکطرفه ها را میتوان هم در حالت افقی و هم در حالت عمودی مورد استفاده قرار داد. (درحالت نصب عمودی باید جریان سیال از پائین به بالا باشد تا نیروی جاذبه به بسته شدن مجرابند کمک نماید.) همچنین بدلیل سادگی تجهیزات تشکیل دهنده، دارای تعمیرات به نسبت ساده تری در مقایسه با سایر شیر یکطرفه ها میباشند. از نکاتی که باید در این گونه شیرها درنظر گرفت بوجود آمدن ضربه قوچی در آنـها میباشد. ضـربه قـوچی در اثر یک فشـار موجی (Surge Pressure) خیلی بزرگ در هنگامیکه این شیرها بسته میشوند بوجود میآید. این شیرها فاقد متعلقات محافظ در مقابل ضـربه قوچی میباشد. مجرابندها در این شیرها باید مسافت زیادی را جهت باز و بسته کردن شیر طی نماید. در یک فاصله زمانی کوتاه در طی این مسیر توسط مجرابند که می خواهد مسیر را ببندد این امکان وجود دارد که سرعت برگشت سیال در این حالت کمی افزایش یابد هنگامیکه مجرابند در چنین وضعیتی قرار بگیرد ضربه قوچی بوجود خواهد آمد.
شیر یکطرفه نوسانی از نوع ویفری(صفحه ای)(Swing Type Wafer Check Valve)
این نوع شیر یکطرفه شباهت زیادی به شیر یکطرفه های نوسانی استاندارد دارند با این تفاوت که بدنه شیر بطور کامل دور تا دور آنرا در بر نمی-گیرد. در عوض هنگامیکه شیر باز میشود زبانه آن به قسمت بالای لوله فشار وارد میکند. نکته مهم دیگر آنکه زبانه شیر یکطرفه باید کوچکتر از قطر خط باشد. و دیگر اینکه افت فشار در این شیر یکطرفه که عموماً بیشتر از نوع Swing Check Valve ها میباشد. خیلی سریعتر از این نوع شیر یکطرفه ها افزایش مییابد.
شیر یکطرفه دیسکی (Disk Check Valve)
شیر یکطرفه دیسکی دارای ۴ قسمت تشکیل دهنده می-باشند:
۱٫ بدنه
۲٫ مجرابند(دیسک)
۳٫ فنر
۴٫ نگهدارنده فنر
در این شیر یکطرفه ها، مجرابند در محلی که قرارگرفته است با زاویه ۹۰ درجه در جهت مسیر جریان حرکت کرده و میزان حرکت آن توسط فنری که در پشت مجرابند قرارگرفته است کنترل میگردد. بدنه به گونه ای طراحی گردیده که دور تا دور مجرابند را در بر میگیرد. در مواردیکه نشتی صفر از این شیر مدنظر باشد باید یک نشیمنگاه نرم نیز به مجموعه اضافه گردد. هنگامیکه نیروی وارده بر مجرابند که بوسیله فشار جریان ایجاد میگردد از نیروی فنر بزرگتر باشد سبب میگردد که مجرابند از محل قرارگیری خود جدا شده و اجازه دهد تا جریان از داخل شیر عبور نماید. هنگامیکه اختلاف فشار در داخل شیرکاهش یابد در این حالت فنر بر مجرابند نیرو وارد کرده و باعث می گردد که مجرابند در محل نشیمنگاه قرار گرفته و مسیر جریان را قبل از عبور جریان معکوس ببندد.
علاوه بر استانداردهای موجود در مورد فنرها، حالتهای مختلفی از دسته بندی فنرها را میتوان در نظر گرفت که مهمترین آنها بصورت زیر دسته بندی میگردند:
۱٫ فنر با آلیاژ NO (آلیاژ اکسید نیتروژن ) (NitrogenOxide Spring) این آلیاژ فنر برای مواردیکه اختلاف فشار ایجاد شده در داخل شیر یکطرفه ناچیز باشد مورد استفاده قرار میگیرد.
۲٫ فنر با آلیاژ Nimonic (آلیاژی شامل ۸۰ درصد نیکل و ۲۰ درصد کروم و دیگر موارد افزودنی شامل تیتانیوم و آلومینیوم) این آلیاژ هنگامی مورد استفاده قرار می گیرد که دما عملکرد بسیار بالا باشد.
۳٫ فنر مخصوص کارهای سنگین (Heavy-Duty Spring) استفاده از این فنر باعث افزایش میزان فشار لازم برای باز کردن شیر یکطرفه میگردد. مثلاً هنگامی که بر روی خطوط آب رسیده به بویلر بخار (Boiler Feed Water) نصب گردد میتواند محافظت خوبی از دیگهای بخار در مقابل طغیان در بویلرها گردد.
شیر یکطرفه های دیسکی همواره از شیر یکطرفه های نوسانی و شیر یکطرفه های بالا کشیدنی (Lift & Sewing Check Valve) سبکتر و کوچکتر بوده و نهایتاً هزینه آنها نیز کمتر خواهد بود. شیر یکطرفه های دیسکی را در مواردیکه جریان ضربهای (پالسی) سنگینی در خطوط وجود داشته باشد نباید مورد استفاده قرار داد. برای مثال نباید در قسمت خروجی کمپرسورهای رفت و برگشتی از این نوع شیر یکطرفه ها استفاده نمود چون ضربات متعدد بر روی مجرابند میتواند موجب از بین رفتن نگهدارنده فنر شده و نهایتاً باعث تمرکز زیادی بر روی فنر گردد و آنرا از بین ببرد
اطلاعات بیشتر